29 maart 2024

Het belang van regels en structuur voor cliënten met ASS

“Jaren geleden werkte ik met twee cliënten die op de dagbesteding steeds ruzie kregen met elkaar. Bijvoorbeeld wanneer de een bij het tuinieren aan het harken was in het gedeelte van de ander. Beiden hadden een stevige vorm van autisme en daarnaast LVB-problematiek. Na de zoveelste ruzie die uitliep op agressie nodigde ik ze uit bij mij op kantoor, in het kantoor van de Senior Begeleider (dat maakte ik voor de cliënten in dit geval bewust extra groot).

Een client die bladeren aan het harken is.

Eigenlijk hadden ze allebei hetzelfde verhaal: de ander doet expres dingen die ik niet fijn vind en luistert niet als ik dit aangeef. Luisteren en begrip opbrengen is voor deze doelgroep erg moeilijk. Hoe leg je dan aan ze uit wat er misgaat? Ik bedacht daar een mooie vergelijking voor. Ik vertelde ze dat de ene cliënt Frans spreekt en de ander Duits. Dat ze wel naar elkaar willen luisteren, maar elkaar niet verstaan. Het besef dat de ander niet bewust aan het treiteren is, hielp direct.

Als ze er echt niet uitkwamen, kwamen ze naar mij. Ik gaf aan dat ik zowel Frans als Duits spreek en kon helpen vertalen. Sindsdien waren de ruzies veelal voorbij. Als ik tegen de een ‘bonjour’ zei en tegen de ander ‘Guten Morgen’ kwam er van beiden een grote glimlach.”

Dit verhaal is afkomstig van Marianne Jeurissen. Ze werkt al ruim 38 jaar binnen de gehandicaptenzorg. In die tijd heeft ze veel meegemaakt. Ze deelt waarom het voor cliënten met ASS zo belangrijk is om aan regels en structuur vast te houden en geeft tips over wat je als begeleider kunt doen.

Veiligheid

Marianne vertelt dat cliënten behoefte hebben aan voorspelbaarheid: regels en structuur:

“De wereld is voor hen vaak zo overweldigend, dat ze hier veiligheid uit halen. Als je afwijkt van het dagprogramma ontstaat er kortsluiting. Niet altijd meteen, dat kan ook later op de dag.”

Begeleider Marianne staat op een brug en glimlacht

Dagprogramma

Het dagprogramma goed in je hoofd hebben en daaraan vasthouden is belangrijk. “Zelfs wanneer de cliënt wil afwijken, is het belangrijk om aan te geven dat jullie de afgesproken regels uitvoeren”, zegt Marianne. Bijvoorbeeld over wie welk stukje van de tuin gaat harken.

Door terug te pakken op de regels ontstaat er duidelijkheid en dus veiligheid. Mag je dan nooit afwijken? Marianne: "Natuurlijk wel, je voelt wel aan bij welke cliënt en op welk moment dit kan. Geef wel expliciet aan dat het een uitzondering betreft en dat jullie de volgende keer de afgesproken regels weer volgen. Let er de volgende keer op dat je dit ook echt doet.”