De week van de psychiatrie is een mooie manier om mensen met een psychische kwetsbaarheid en/of psychiatrische aandoening naast een patiënt of cliënt juist te zien als mens en onderdeel van onze samenleving. Gezien worden, erbij horen, meewerken en meedoen kan een mensenleven zin geven. Wij geven hier aandacht aan door de verhalen van onze begeleiders te delen: zij staan immers het meest dichtbij de cliënt zelf. Marianne Jeurissen is begeleider en zegt zonder twijfel: “De mens, dat is waar wij voor werken.”

Marianne werkt al 36 jaar in de zorg en nog steeds vindt ze haar werk stikleuk. Ze begon met werken in de gehandicaptenzorg en ongeveer 7 jaar geleden had ze haar eerste dienst in de psychiatrie. Momenteel werkt ze op een TBS afdeling binnen de GGzE. Het leukste van haar werk vindt zij toch wel het blijven kijken naar gedrag en welke behandeling daarop aansluit. Ze blijft zichzelf steeds uitdagen om te blijven leren van verschillende problematieken. 

Altijd perspectief houden, dat is heel belangrijk. Het doel is altijd dat iemand terug gaat naar de maatschappij. In de TBS is het echter ontzettend moeilijk voor cliënten om betekenis te geven aan hun leven, maar ook om hierin te helpen, vertelt Marianne. Voor haar zijn het de mooiste momenten als ze iemand de afdeling ziet verlaten. Daarnaast is het een mooi moment is wanneer iedereen in de avond rustig en ontspannen naar bed kan gaan. Het is zelfs mooi om te zien dat wanneer iemand echt geen perspectief meer heeft, daar een gesprek over gevoerd kan worden. Het moment dat dit besproken kan worden, zorgt ervoor dat ze zelf aan het werk moeten om er echt over na te denken.  

Er zijn vaak moeilijke of heftige situaties die elkaar opvolgen. Zo heeft Marianne al veel schrijnende situaties gezien, zoals zelfbeschadiging en ophanging. Een moment wat haar zal bijblijven is met een cliënt die enorm zelfbeschadigend gedrag vertoonde, maar daarnaast wel donkere humor had. Ze zei tegen Marianne: “Marianne, dit brandt als de hel”, waarop Marianne antwoordde: “Mooi, dan ben je alvast halverwege.” Op dat moment was de situatie gelijk omgedraaid en hebben ze samen hard gelachen. 

Het stigma rondom de psychiatrie zorgt ervoor dat het voor Marianne moeilijk is om uit te leggen aan een ander hoe je warme aandacht kan geven aan iemand die bijvoorbeeld een moord heeft gepleegd. “Zo iemand kruipt vaak onder je huid, het kan heel persoonlijk worden. Als je erachter komt dat hij of zij vaak een enorm zwaar leven en een slechte start heeft gehad, kan je deze persoon echter beter begrijpen. Wat natuurlijk het gedrag niet goedkeurt. Daarom is het belangrijk om altijd die afstand tussen de persoon en de ziekte te houden, omdat psychiatrische problemen juist ontstaan doordat iemand een vervelend leven heeft gehad.”

Het leuke van het werken in de psychiatrie vindt Marianne dat ze ook nieuwe dingen van haar cliënten leert, zoals straattaal. Het is een uitdaging dat ze enorm spiegelen, waardoor ze altijd een groter weerwoord terug hebben. Je moet daarin het spelletje dan zo spelen dat je ze laat zien dat ze denken dat ze alles kunnen en mogen, maar dat dit in de echte wereld ook niet kan. Naast het leuke van de psychiatrie vindt Marianne dat er er ook een minder leuke kant is. Zo doen ze soms dingen die je jezelf echt niet kan voorstellen om jezelf aan te doen. En daar moet ze dan ook mee dealen: “Soms springen er tranen in je ogen, voel je je machteloos, kan je je verhaal niet doen, omdat je iemand iets anders had gegund. Dat zijn dan de momenten dat het eruit moet. Ik deel het dan op de directe werkvloer met mijn collega’s. We moeten er allemaal mee dealen en elkaar steunen. Daarnaast kan ik het delen met mijn coach of tijdens een intervisie en dan is het goed.” 

Het allerbelangrijkste, hoe Marianne het mooi kan samenvatten: “Je hebt het specifieke ziektebeeld én je hebt de mens. En de mens, dat is waar wij voor werken.”